Kanserin temel nedeni, bir hücrenin kontrol altına alınamayan üremesidir. Her organda organın özelliğine göre hücrelerin işlev ve çoğalma hızları farklıdır. Bazı organlarda hücreler aynı birim zaman içinde çok daha hızlı ürerler. Diğer bir deyişle hızlı bir yaşam içindedir. Kanser çoğalan hücrelerin hastalığıdır. Bir organda veya bölümünde ne kadar hızlı ve fazla çoğalma varsa kanser gelişme riski de o kadar yüksektir. Normalde hücreler organlarda yenilenme amacıyla çoğalır. Her hücrenin bir ömrü vardır. Ölen hücrelerin yerine daha genç yeni hücreler oluşur. Ama bu çoğalan hücreler bir gün kontrolden çıkabilir ve hızla ve durmaksızın çoğalmaya başlar. Aslında vücutta bir çok kontrol mekanizmaları, bu yoldan çıkan hücreleri denetlemektedir, ancak herhangi bir nedenle bu denetimde kusur meydana gelmesi durumunda kansere dönüşüm gerçekleşebilecektir.
Kadına Özgü Kanserler Neden Yüksek Oranda?
Kadının cinsel organlarının bir çok bölümü bu nedenle kanser gelişmesine son derece elverişlidir. Örneğin uterusun iç tabakası olan endometrium kadın vücudunun en hareketli bölümlerinden biridir. Bu şekilde hareket olan bir organda da kanser gelişme olasılığı diğer organlara göre çok daha fazladır. Yumurtalıklardaki hücre çoğalması ve hereketi de oldukça yoğundur. Özellikle yumurtalıkların etrafını çeviren hücreler son derece yoğun bir çoğalma içindedir. Hücre çoğalması ve yumurtalıkların sürekli bir gelişme içinde olması nedeniyle yumurtalık kanserlerine de çok sık rastlanmaktadır. Diğer önemli ve kanser açısından riskli olan kadın organı memelerdir. Memelerdeki hücrelerin sürekli hormon değişimlerine maruz kalması nedeniyle kansere gelişimi riski yüksektir. Zira kadınlarda en sık görülen kanser türü meme kanseridir. Bu nedenle özellikle 40 yaşından itibaren tüm kadınların yılda bir kez meme muayenesi yaptırmaları uygun olur.
Kanserden Korunmak için Düzenli Kontrol…
İlerlemiş hastalık için yapılacak işler son derece kısıtlıdır. Ama erken yakalanmış kanserlerde tedavi son derce basit ve etkilidir. Bazı kanserlerin erken belirtileri mevcuttur.
Kadının kanserden korunması veya kansere erken yakalanması için bu konuda bilgili olması gerekmektedir. Düzenli kontrol çok önemlidir. Kanser başlangıçta çok yavaş gelişir. Bazı tipleri dışında ilerlemesi uzun zaman alır. Örneğin 1 er yıllık aralarla yapılan kontroller dahi kanseri çok erken safhada yakalamak için yeterlidir. Son kontrolünüzden hemen sonra kanser gelişmeye başlamış olsa dahi, bu kanserin 1 yıl sonraki kontrole kadar zararlı olabilecek boyutlara gelmesi son derece nadir bir olaydır. Özetle birer yıllık aralarla kontrollerinizi yaptırmanız yeterlidir.
Diğer bir nokta da her organa özgü kanserlerin riski arttıran ve azaltan özelliklerini bilmek ve ona göre önlem almaktır.
Yumurtalık(Over) Kanserleri
Yumurtalık(Over) kanserleri kadınlardaki kanserler arasında ölüm nedenleri arasında 5. sıradadır.
İlk üç sırada akciğer, meme, ve barsak kanserleri gelmektedir. Bir kanserin sık rastlanması ile ölüme neden olması farklı olaylardır. Sık rastlanan bir kanser daha az ölüme neden olabilirken seyrek rastlanan bir kanser çok daha ölümcül olabilir. Nitekim yumurtalık kanserleri rahim ağzı (serviks) ve endometrium kanserlerinden daha az sıklıkta rastlanmasına rağmen daha fazla ölüme neden olmaktadır.
40 yaşın üstündeki kadınların ölümlerinin %2 sine yumurtalık kanseri neden olmaktadır.
Yumurtalık kanserlerine en çok 50-60 yaş arasında rastlanmaktadır.
Tüm karın içi organlar arasında hastalığının teşhisi en zor olan organ yumurtalıklardır. Erken dönemde ya da kanser öncesi dönemde bu organın kanserlerini tanıyabilecek çok az ilerleme olmuştur.
Riskli Durumlar…
Çocuk doğurmamış, çok sık düşük yapmış, ya da geç doğum yapmış kadınlarda yumurtalık kanserleri daha sık rastlanmaktadır. Daha önce meme kanseri geçirmiş kadınlarda iki kat sık rastlanmaktadır. Bazı ailelerde de aile bireylerinde yumurtalık kanserlerine sık rastlanmaktadır.
Rahim Ağzı Kanseri
Rahim Ağzı Kanseri İçin Risk etkenleri:
- Erken yaşta cinsel ilişkiye başlamış olma,
- Fazla sayıda erkekle ilişkide bulunma,
- Erken yaşta gebelik,
- Çok Doğurmuş Olma
- Düşük gelir düzeyi,
- Sigara.
Görüldüğü gibi cinsel ilişki süresi, sıklığı ve eş çeşitliliği arttığı oranda rahim ağzı kanseri riski artmaktadır. En önemli etken seksüel yolla bulaşan hastalıklardır. Özellikle bazı virüsler (HPV) sorumlu tutulmaktadır.
Günümüzde 40 yaşını geçen her 100 kadından 2 si rahim ağzı kanserine yakalanmaktadır. Çok nadir de olsa genç yaşlarda da rahim ağzı kanserine rastlanılmaktadır. Ancak unutulmaması gereken husus erken yakalanan rahim ağzı kanserlerinin iyileşme şansı %95 in üzerindedir. Bu nedenle düzenli aralıklarla smear(sürüntü) kontrolü yapılmasının önemi büyüktür.
