Latince “dönmek” fiilinden türetilmiş olan vertigo, sıkça karşılaşılan sağlık sorunlarından biridir. Denge bozuklukları hastalar tarafından genelde gerçek dönme hissi olan etrafın ya da kendinin dönmesi şeklinde (vertigo) veya göz kararması, dengesizlik hissi (diziness) şeklinde tarif edilmektedir.
Vertigo tanısında, hastalık öyküsü çok önemlidir. Vertigo bir hastalık değil, hastalık belirtisi olduğundan yaşadığınız baş dönmesinin özelliğini anlayabilmek için kliniğimize baş dönmesi şikayeti ile başvuran hastanın önce detaylıca hikayesi dinlenir. Hastanın yaşadığı baş dönmesi ile ilgili anlatacakları tanıda çok önemli ipuçları verir. Sonra detaylı bir muayene yapılır. Ardından gereklilik halinde vertigo teşhisinde önemli tanı araçları olan Videonistagmografi (VNG) ve VHIT testlerine geçilir.
Videonistagmografi (VNG)
Baş dönmesi, sersemlik ve denge bozuklukları nistagmus adı verilen istemsiz göz hareketlerine neden olmaktadır. Temel olarak VNG bazı uyaranlar sonucunda ortaya çıkan göz hareketlerinin değerlendirilmesi ve kaydedilmesine dayalı bir grup test bataryasıdır.
VNG testinde hastaya üzerinde infrared kamera bulunan bir gözlük taktırılır. Bu gözlük sayesinde hastanın istirahat halinde iken ve çeşitli görsel ve vestibüler uyaranlar sırasındaki göz hareketleri takip edilir ve bilgisayar ortamında kaydedilir. Daha sonra elde edilen bilgiler bilgisayar ortamında analiz edilerek baş dönmesi hakkında çok önemli bilgiler elde edilir. VNG test içeriğine göre; test 30 dakika ile 1 saat arasında sürebilir.
VNG TESTİNİN VERTİGO HASTALIĞI TEŞHİSİNDEKİ ÖNEMİ
VNG testi baş dönmesi iç kulak (periferik) kaynaklı mı ? yoksa merkezi sinir sistemi (santral) kaynaklı mı ? sorusuna yanıt verir.
VNG özellikle BPPV ( iç kulak kristal kayması) tanısında önemli bir testtir. Hastaya oturur ve yatar pozisyonlarda yapılan manevralar esnasında; hastanın göz hareketlerinden alınan kamera kayıtları hastada BPPV olup olmadığı , BPPV var ise problemin hangi iç kulakta yarım daire kanalında olduğu hakkında bilgi verir . Değerlendirme sonrasında hangi iç kulak yarım daire kanalında problem saptanırsa ona yönelik yapılan özel manevralar ile baş dönmesi kısa sürede ortadan kalkar.
Video Head Impulse Test (vHIT)
İç kulakta bulunan yarım daire kanalları, vücudun her bir pozisyonunda bir su terazisi gibi hareket ederek beyine uyarılar gönderir ve vücudun kaslarını ve duruşunu düzenleyerek dengede tutar. Her bir kulakta üçer tane toplam altı adet yarım daire kanalı vardır. Video head impulse testin en önemli özelliği, her bir kulakta üçer tane bulunan yarım daire kanallarının ayrı ayrı değerlendirme ve analiz imkanı sağlar. Test için hastaya üzerinde göz hareketlerinin kaydını yapan kamera bulunan bir gözlük takılır. Hasta sabit bir noktaya bakarken yaptırılan baş hareketleri esnasında oluşan göz hareketleri kamera aracılığı ile bilgisayar ortamına aktarılır ve analiz edilir.
