Karın bölgesine yayılmış ileri evre kanserlerde uygulanan sıcak kemoterapi hastaların yaşam süresini uzatıyor. İşte Anadolu Sağlık Merkezi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Koray Topgül’den sıcak kemoterapiye ilişkin 7 soru 7 cevap
Sıcak kemoterapi nedir?
Kemoterapi ve radyoterapiden fayda sağlanamayacak ileri evre ve yayılmış bazı kanser türlerinde uygulanan “karın içi sıcak kemoterapi” yöntemi hastaların yaşam süresini uzatıyor. Bazı tip kanserler ve o kanserlerin ileri evreleri bildiğimiz, klasik damar içine verilen kemoterapi yani kanser ilaçları ile tedavi edilemez ya da bu tedavilere istenen yanıt alınamaz. Karın içi sıcak kemoterapi tedavisi bu noktada devreye giriyor ve daha etkili bir kemoterapi yöntemi olduğu için hastaların yaşam sürelerini uzatıyor. Yöntem en çok kadınlarda yumurtalık kanserlerinin tedavisinde kullanılıyor. Bunun yanında kalın bağırsak, mide, apendiks ve son yıllarda pankreas kanserlerinde de sıcak kemoterapi yöntemine başvurulabiliyor.
Sıcak kemoterapi yöntemi nasıl uygulanıyor?
Sıcak kemoterapi uygulaması ameliyat sürecinin bir parçasıdır. Uzun ve zorlu bir ameliyatın sonunda, karın içi tümör temizliğini takiben, hasta halen anestezi altındayken yapılır. Karın kapatılmadan önce karın alt ve üst kadranlarına ikişer adet diren konulur. Bu direnlerle kemoterapi sıvısını ısıtan özel cihaz arası bağlantı kurulur ve karın alt ve üst kısmına ısı düzeyini takip etmek için 2 adet ısı probu yerleştirilir. Bu proplar kemoterapi verildiği sürece ısının istenen düzeyde sabit kaldığını görmeyi sağlamaktadır. Isı 41-43 derece arasında olmalıdır. Kemoterapi süresi 60 dakikadır. Karın içine 3.5 litre kemoterapi sıvısı verilir. Bu sırada kemoterapinin karın içinde her yere ulaşması için karın dıştan elle manipüle edilir. Bu sürenin sonunda karın içindeki sıvı geri alınır ve işlem sonlandırılır. Ameliyat 6-10 saat kadar sürer.
Sıcak kemoterapi ne zaman uygulanıyor?
Karın içine sıcak kemoterapi, tüm tümörlü dokuların çıkarılması sonrası uygulanır. Amaç geride kalmış mikroskobik yayılmaya en etkili darbeyi vurmak. Yani önce ameliyatla tüm tümörler alınıyor, sonrasında ise sıcak kemoterapi uygulanarak geride kalan tümörler temizleniyor. Kemoterapi ilaçlarının sıcak olması önemli, çünkü sıcak, tümörleri daha iyi yok ediyor. Sıcak kemoterapi uygulaması 3 ayaklı bir tedavi. Sıcak kemoterapi tek başına yeterli değil. Önce ameliyat yapılır, ardından sıcak kemoterapi yöntemi ve en son da sistemik, yani damardan verilen kemoterapi uygulanır.
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Koray Topgül
Sıcak kemoterapi yönteminin avantajları nelerdir?
- Isı ilacın doku içine nüfuz etmesini kolaylaştırır.
- Isı seçilmiş kemoterapik ilacın kanser hücresini öldürme etkisini artırır.
- Isının kendisi anti-tümör etkiye sahiptir.
- Ameliyat sırasında uygulanan kemoterapi elle manipüle edilerek karın içinde yayılabilir, ısı karın içindeki tüm yüzeylere ilacın eşit dağılımına katkı sağlar.
- Ameliyat süresince ilacın böbrek üzerine olumsuz etkileri ve idrar çıkışı çok iyi monitörize edilebilir (takip edilebilir ve önlemler alınabilir).
- Sıcak kemoterapi süresince geçen zaman zarfında hastanın birçok fizyolojik parametresi (vücut ısısı, pıhtılaşma, hemodinami) normalize edilebilir.
Sıcak kemoterapi hangi durumlarda uygulanmaz?
Sıcak kemoterapi beyin, akciğer, kemik metastazları gibi durumlarda kullanılmıyor. Sıcak kemoterapi yönteminin uygulanabilmesi için hastalığın karın içinde sınırlı olması gerekiyor. Ayrıca çok sayıda karaciğer metastazı ya da çıkarılamayacak karaciğer metastazı olanlarda da sıcak kemoterapi yönteminin yeri yoktur. Çok yaygın ve yoğun ince bağırsak tutulumu olan hastalarda da ince bağırsakların çoğunun çıkarılması yaşamla bağdaşmayacağı için sıcak kemoterapi tedavisine uygun değildir.
Sıcak kemoterapide sağ kalım oranı nedir?
Sıcak kemoterapi yöntemini genellikle palyatif, yani son dönem tedavi için bu tedaviye aday hastaların büyük çoğunluğu ileri evre hastalıklı ve yaşam beklentisi aylarla sınırlı vakalardır. Bu nedenle sağ kalım süresi konuşulurken bu önemli detay unutulmamalı. Sıcak kemoterapi uygulamasın farklı kanserlerde farklı uzun dönem sonuçlarına sahip olabiliyor. En çok faydalanan yumurtalık kanserleridir ve 5 yıllık sağ kalım yüzde 50 civarındadır. Kalın bağırsak kanserlerinde bu oran yüzde 30 civarında. Mide kanserlerinde bir yıllık sağkalım yüzde 43,5. Özellikle ileri evre mide kanserlerinde normalde yaşam süresinin 6 aydan az olduğu düşünülürse verilen oranların başarısı görülebilir.
Sıcak kemoterapi yöntemine son çare olarak mı başvuruluyor?
Karın içi organlardan kaynaklı kanserlerde, kanser hücrelerinin karın zarına yayılması durumunda genellikle kanserin son evreye geçtiğinden söz edilebilir. Karın zarının tutulduğu kanserlerde damardan verilen kemoterapiler yetersiz kalabiliyor. Bu tedavilerde ilaçlar karın zarına tam ulaşamayabiliyor. Sıcak kemoterapi ilaçları bu hastalarda direkt olarak karın zarına veriliyor ve etkili oluyor. Sıcak kemoterapi tedavisindeki temel prensip, karın zarını bir organ olarak kabul etmek ve karın zarının tutulduğu kanser durumlarında tutulmuş karın zarını ve hastalıklı organları çıkarmak.
