Depresyon nedir? Tedavisi nelerdir?
▪Depresyon bir hastalık değil, düşünce hatalarından kaynaklanan bir duygu-durum bozukluğudur. Günümüzde yaygınlığı “psikolojinin gribi” diye betimlenen ancak grip kadar zararsız olmayan, gerekli müdahaleler yapılmadıkça kişinin hayat işlevselliğini bozan ve kronikleşebilen önemli bir sorundur.
▪Genetik faktörler, çocukluk travmaları, beklenmedik sarsıcı olaylar, stres faktörlerinin artması gibi bir ya da birçok neden depresyonu ortaya çıkarabilir.
▪Siyah bir gözlükle hayata devam etmek gibidir yaptığınız hiçbir şeyin keyif vermemesi, harekete geçmek için motivasyon eksikliği, olumsuz içerikte yüzlerce otomatik düşünce ve duygular. Bu kısır döngüyü kırmadığınız takdirde kasırga gibi içinden çıkılmaz bir hâl alır.
▪Kontrolünüz dışında gerçekleşen olaylardan bile kendinizi sorumlu tutarak suçlayabilir, size söylenmemiş cümlelerden bile kendinizle ilgili anlamlar çıkarabilir, herhangi bir söz, yapılan ya da yapılmayan bir çok davranış size değersiz hissettirebilir, geçmiş olayların derinliğinden kendinizi kurtarıp bugünü yaşamayı da kaçırabilirsiniz.
1. DEPRESYON NEDİR?
▪Depresyon duygusal, bilişsel, davranışsal ve somatik belirtilerle kendini gösteren; bunun
sonucunda bireyde çökkün bir ruh haline, bireyin davranışsal etkinliklerinde azalmaya, zihinsel etkinliklerde bazı değişikliklere ve bedensel bazı yakınmalara neden
olan bir duygudurum bozukluğudur.
2. DEPRESYON BELİRTİLERİ?
▪Depresyon belirtileri hafif düzeyden şiddetli seviyeye (majör depresyon) doğru farklı şekillerde gözlenebilir:
▪Üzüntü hali ve mutsuzluk,
▪Önceden keyif alınan şeylere karşı ilgi kaybı,
▪Karamsarlık, huzursuzluk,
▪Bedensel belirtiler (iştah kaybı, uyku problemleri gibi), yorgunluk, halsizlik, davranışlarda yavaşlık (isteksiz ve ağır şekilde konuşma vb),
▪Karar verme, odaklanma gibi konularda yaşanan zorluklar, dalgınlık, unutkanlık,
▪Değersizlik ve/veya suçluluk hissi,
▪Ölüm, intihar ve kendine zarar verme düşüncesi.
▪En az iki hafta olmak koşuluyla bu belirtilerden birkaçını yaşayan kişilerin ruh sağlığı uzmanından (psikolog ya da psikiyatrist) destek alması önerilir.
3. BİLİŞSEL ÇARPITMALAR
▪ Depresyondaki bireyin kendini, dünyayı ve geleceği olumsuz algılaması bilgi işleme sürecinde gerçekleşen bazı hatalardan kaynaklanmaktadır. Bilgi işleme sürecinde bir hata olduğunda algılama sürecinde de bazı hatalar olmakta ve böylece kişi herhangi bir olayı çarpık bir biçimde değerlendirme eğilimine girmektedir. Bu durum depresyondaki bireylerde kendini, dünyayı ve geleceği
olumsuz algılama olarak göstermektedir.
• Ya hep ya hiç tarzı düşünme: Herhangi bir durumun bir süreç içinde değerlendirilmek yerine yalnızca iki boyutta ele alınmasıdır.
• Felaketleştirme: Daha gerçekçi sonuçların dikkate alınmadan geleceğin olumsuz
değerlendirilmesidir.
• Etiketleme: Kanıtların çok daha az yaralayıcı sonuçlara yol açma olasılığını görmeden, bireyin kendine ve diğerlerine yargılayıcı sıfatlar yakıştırmasıdır.
• Seçici Algılama: Bir durumun özellikle belli bir ayrıntısının algılanarak, diğer
önemli özelliklerin göz ardı edilmesi.
• Abartma: Olumsuz olayların daha da büyütülmesidir.
• Aşırı Genelleme: O andaki duruma çok uzak genel bir değerlendirmenin yapılmasıdır.
• Kişiselleştirme: Sıradan olumsuzluklardan bireyin kendini sorumlu tutmasıdır.
• Keyfi Çıkarsama: Kanıt olmadığı halde bazı keyfi sonuçlara ulaşılmasıdır.
• -meli, -malı cümleler: Kişinin kendine aşırı kurallar koymasıdır.
4.DEPRESYON TANISI NASIL KONULUR?
Depresyon tanısı koyabilmek için anlatılan belirtilerin tamamının bulunması gerekmez. Bahsettiğim belirtilerden bir küme işlevselliği bozacak kadar ağır ise ve başka nedenlere bağlanamıyorsa tanı konur.
5. DEPRESYON TEDAVİSİ
▪Günümüzde orta dereceli ve şiddetli depresyonun tedavisinde en çok tercih edilen yöntemler antidepresanlar ve psikoterapi uygulamalarıdır. Çoğunlukla İki yöntemin birlikte uygulandığı depresyon tedavilerinde başarı oranının daha yüksek olduğu görülür. Özellikle bilişsel-davranışçı terapi uygulamaları depresyondaki kişilerin kendilerini depresyona sürükleyen düşünce tarzlarını değiştirmelerine ve gerçekçi biliş kalıpları oluşturmalarına yardımcı olmaları yönünden en etkili tedavi yöntemleri arasındadır.
